Als junior veroverde hij Nederlandse titels op afstanden tussen de 1500 meter en 10 kilometer, waarna hij zich bij de senioren specialiseerde op de 800 en 1500 meter. De 29-jarige atleet kwam op meerdere internationale toernooien uit, met als beste prestatie de vierde plaats tijdens de EK van 2016. Inmiddels heeft hij zeven nationale titels bij de senioren op zak, waaronder vier keer goud op de 1500 meter. In 2020 en 2021 wist hij een Nederlands record op de 10 en 5 kilometer te lopen en dit jaar maakte hij zijn debuut op de halve en hele marathon. Niet zonder succes, want in Rotterdam liep hij op 10 april meteen onder de limiet voor de EK atletiek, ditmaal op de klassieke afstand. Een allrounder met geen enkele zwakke loopafstand, dat is Richard Douma.
Waterposten aftellen
In de week na de NN Marathon van Rotterdam, als we met de kersvers marathonloper bellen, heeft hij al nergens meer last van. De eerste twee dagen merkt hij – natuurlijk – wat lichte stijfheid, maar ‘’het valt me mee’’. Hij denkt dat hij zijn debuut op de 42 kilometer en 195 meter goed verteerd heeft. En dat zou ook blijken, want nog dezelfde maand pakt hij in Portugal de baantrainingen alweer op en werkt hij 10×800 meter af rond zijn 10-kilometertempo. Van twee tenen aan zijn rechtervoet had hij nog wel last in ‘the week after’, want door schuring was een stuk vel losgekomen. Blarenpleisters stilden het bloed. Maar nu eerst over de eerste marathon, die hij inging zonder verwachten. ‘Ik wist al een paar maanden dat ik met Björn (Koreman, red.) op het tempo voor 2 uur en 10 minuten zou weggaan. Ik wilde vooral lekker lopen en kijken wat er ging gebeuren tijdens mijn eerste marathon. Ik had mezelf als taak gegeven om waterposten af te te tellen. Dat ging heel goed. Ik heb veel van het publiek meekregen, dat was echt gaaf.
We hadden een fijn groepje met onder andere de Zuid-Afrikaanse haas Adam Lipschitz. Ik kon goed controleren. Maar tussen 30 en 34 kilometer waren we aan het versnellen. Onze groep liep kilometers van 3:00 en 2:59. Ik merkte toen dat ik me niet meer aan mijn taak hield en op mijn horloge ging kijken. Ik liep echt comfortabel en dacht bij 33 kilometer dat ik misschien nog in de 2:09 ging lopen. Voorbij de 35 kilometer kwam ik de man met de hamer tegen en voelde ik pap in mijn benen. Ik moest door, door, door, maar mijn benen draaiden niet meer. Ik moest even een klein stukje joggen, had nog nooit zoiets meegemaakt. Het waren gelukkig geen kilometers van 4:00, dus ik kon me wel weer herpakken. Ik liep in mijn eentje vanaf 35 kilometer en dacht: ik moet naar de 40, naar de achttiende waterpost. Na kilometers van 3:15, 3:20 ging het wel ok. Maar bij 40 heb ik geen waterpost meer gezien. Ik dacht nog: ik neem nog een gelletje, maar ik zat zo in mijn eigen wereld. De laatste twee kilometers waren echt wel pittig en volgens mij zag ik er niet uit. Ik weet niet hoe ik naar de Coolsingel ben gelopen, weet nog wel dat ik veel energie van het publiek kreeg. Ik dacht alleen maar: ik moet naar de finishlijn.’
Verzwikking
Toch was van een vlekkeloze voorbereiding geen sprake. Vorig jaar augustus werd Douma voor het eerst Nederlands kampioen op de 10 kilometer. Drie maanden later begon hij echt met het leggen van een basis voor de marathon, op hoogte in Kenia. De marathon van Sevilla in februari stond eigenlijk op de planning, maar na zijn stage in Kenia kreeg de tweevoudig Nederlands recordhouder corona. ‘Ik kon nog wel een beetje doortrainen, maar mijn achillespees werd uit het niets dik. Dat kwam door een verzwikking in Kenia. Al snel dacht ik: een halve voorbereiding schiet niet op.’ Gelukkig had Douma in maart in Gent nog een mooie prikkel op de halve marathon. 1:02.23 noteerde hij tijdens zijn eerste wedstrijd over 21,1 kilometer, in de wind en met veel solowerk. Daar haalde hij veel vertrouwen uit. Ook zijn lidmaatschap als atleet bij het NN Running Team, waartoe hij sinds januari behoort, heeft de aanloop wat makkelijker gemaakt. De voorbereiding was goed, ik heb veel omvang kunnen draaien. Ik had natuurlijk geen referentiekader in de aanloop naar mijn eerste marathon. Maar ik heb wel van dingen geleerd die ik in de toekomst anders zou doen. Ik wil in de komende voorbereidingen op de marathon meer het gevoel van die zondag in Rotterdam opzoeken. Ik heb één keer dat lege gevoel gehad in de aanloop naar Rotterdam. Dat was tijdens een training van 10 kilometer, 1 kilometer, 5 kilometer, 1 kilometer en 10 kilometer. Toen merkte ik in mijn benen: dit zijn echt lange blokken. Om je lichaam meer klaar te stomen voor de intensiteit tijdens de marathon, zou ik vaker zulke trainingen willen doen. Ondanks de man met de hamer op 35 kilometer, is de marathon nu zijn favoriete afstand. ‘Dat gevoel met mijn lichaam, het lopen en al die mensen waren echt fantastisch. Ik vond het vet om een spelletje te spelen met mijn lichaam en hoofd. Dat je lichaam zoveel kan is achteraf erg vet. Op de 1500 meter moest ik vaak genoeg de knop omzetten, maar nu moest ik nog 7 kilometer. Fysiek was het mijn zwaarste wedstrijd ooit, maar mentaal heb ik nog weleens een hardere dreun gehad op de 1500 meter.’
Geen EK?
De NOS heeft de laatste kilometers weinig oog meer voor Björn en Richard, de tweede en derde Nederlanders. De ogen zijn dan vooral gericht op Abdi Nageeye, die naar de overwinning en een tijd onder de 2 uur en 5 minuten snelt. Na het interview bij de finish komt Björn Koreman opgetogen over de finishlijn na 2:10.29 en dan is het wachten op het resultaat van Douma. Zal hij finishen? Kan hij nog voldoen aan de kwalificatie-eis voor de EK marathon van 2:12.30? Het antwoord vinden de televisiekijkers in de app, die de tijd van Douma heeft laten stilstaan op 2:12.21. Daarmee wordt hij elfde in Rotterdam, is hij de vijfde Nederlandse debutant ooit en kwalificeert hij zich als vierde Nederlander voor de EK. ‘Ik ben erachter gekomen dat de marathon een andere discipline is, heel wat anders dan bijvoorbeeld een 1500 meter. Net of ik terug bij af ben. Ik dacht in de laatste 100 meter nog te gaan sprinten om nog in de top 10 te eindigen, maar dat zat er niet meer in.’ Douma had grote kans op de EK-limiet tijdens de wedstrijd, maar hield zich daar niet mee bezig. ‘Ik heb wel de limiet gelopen, maar zal niet uitkomen op de EK marathon. Die keuze had ik vooraf al gemaakt. Ik heb de schade beperkt. Ik ben echt wel tevreden met mijn debuut. Je wil natuurlijk altijd meer. In de toekomst is het mooi als het harder zou kunnen dan 2:12. Dat gaat ook wel lukken. Maar ik wil me op een andere afstand voor de EK proberen te kwalificeren, niet op de 1500 meter. Ik denk dat ik voor de 10.000 meter wil gaan. Die afstand ligt dichter bij de marathon, dus ik ga uit van de 10.000 meter. Voor de WK moet ik bijna een Nederlands record lopen, dus dat wordt heel moeilijk. Het doel is me voor de EK te kwalificeren op de 10.000 meter, waarvoor de limiet op 28 minuten en 15 seconden staat.’
Definitieve overstap
Douma, die nog steeds onder coach Louis Dam traint, heeft de trainingen in Portugal rustig opgepakt en vervolgt zijn trainingen nu op Hollandse bodem. Van veel meer dan logische pijn had hij geen last. ‘Ik kon in de week na de marathon prima traplopen. Ik voelde me wel stijf, maar vond de pijn meevallen.’ Na ontspanning en het vieren van zijn verjaardag ligt de focus alweer op het baanseizoen. Hoewel hij nog niet veel aan wedstrijden denkt, heeft hij al enig idee waar hij zijn rentree gaat maken. ‘Ik denk dat mijn eerste race de NK 10.000 meter bij de Gouden Spike in Leiden (11 juni) gaat worden. Ik wil daar wel voor een snelle race gaan en het liefst laag in de 28 minuten lopen, zodat ik me meteen kwalificeer. Maar dat is afhankelijk van hoe ik me voel dan.’
Lees ook: Is spierpijn goed of slecht?
De vraag is: waar ligt het plafond op de marathon? Douma zit in de top vijf van snelste Nederlandse debutanten op de 42,195 kilometer. ‘Ik ga echt wel door op de marathon’, is al snel het verlossende antwoord. ‘Ik wil de komende jaren marathons lopen en daar ook meer naartoe groeien. Ik loop waarschijnlijk nog een najaarsmarathon dit jaar.’ Wie weet kwalificeert Douma zich dit jaar dan alsnog voor de WK atletiek, die volgend jaar in Boedapest worden gehouden. ‘Het belangrijkste is dat ik in die marathon moet groeien. Dat is ook de belangrijkste reden dat ik de marathon tijdens de Europese kampioenschappen in München laat schieten. Dan moet ik al bijna weer beginnen aan mijn marathonvoorbereiding. Ik heb even de tijd nodig. Ik moet eerst snelheid investeren op de 5 en 10 kilometer en de halve marathon. Ik ga lekker de baan op!’ Gaat Douma nog de 1500 meter lopen? ‘Ik vind het nog steeds een gave afstand. Dat onderdeel zit nog steeds in mijn hart. Maar het is gewoon moeilijk te combineren met de langere afstanden. Ik ben daarom van plan helemaal geen 1500 meter meer te lopen.’ Nee, een vijfde achtereenvolgende outdoortitel op de 1500 meter gaat het niet worden, al weet je het met Douma nooit. ‘Het is tijd voor een volgende stap in mijn carrière. Daar past ook geen 800 meter bij.’ De volgende Olympische limietpoging van Douma vindt dus plaats op de marathon? ‘Daar laat ik me nog niet over uit’, lacht hij. ‘Ik hoop van wel, maar de tijd zal het leren. Op de 1500 meter zal het in ieder geval niet gebeuren. Ik heb me vorig jaar vaak stukgebeten op de limiet voor de 1500 meter, dus het is niet vanzelfsprekend dat je zomaar een Olympische limiet loopt. Ik ga genieten van het proces de komende jaren en wil een goede marathon leren lopen.’
Foto’s: Erik van Leeuwen
- Rising Star: Evan Andes
- Loopjongens – Trailen
- Nederland slechts voor een deel succesvol op WK Estafette
- Via Bahama’s naar estafettes op Olympische Spelen (+ uitslagen)
- Churandy Martina: ‘Als alles klopt, kan ik op de EK en Spelen ook de 100 meter lopen’