Superlatieven schoten in 2023 alweer te kort voor Femke Bol. Bijna overal waar ze kwam, won ze. Ze liep dit jaar onder andere een wereldrecord, werd twee keer wereldkampioen (outdoor) en Europees kampioen (indoor), won alle Diamond League-wedstrijden waar ze startte en ze werd uitgeroepen tot Sportvrouw van het jaar. Een terugblik op het succesvolste jaar van de 23-jarige tot dusverre.
Een kleine vijf maanden na haar laatste wedstrijd verschijnt Femke Bol weer op het internationale toneel. Zaterdag 4 februari, New Balance Indoor Grand Prix, Boston. Meteen laat ze zien goed uit de Zuid-Afrikaanse winter gekomen te zijn. Haar 1:05.63 mag dan op de incourante 500 meter gelopen zijn, met deze beste prestatie allertijden zet ze alvast de toon voor een poging 2022 te achterhalen. Een week later volgde haar eerste 400-meteroptreden, op de indoorbaan in Metz. Solerend noteerde ze 49.96, natuurlijk de beste wereldjaartijd. Harder kon ze enkele dagen later niet in Liévin, maar met 50.20 keerde ze vol zelfvertrouwen terug naar Nederland om haar nationale indoortitel te verdedigen. In Omnisport Apeldoorn bracht ze zondag 19 februari opnieuw het vele publiek en zichzelf in ongeloof: 49.26 seconden. Haar eerste officiële wereldrecord, de omstreden 41 jaar oude 49.59 van Jarmila Kratochvílová uit de boeken. ‘Dat het zo hard was, verbaasde me. Geweldig om dat met zoveel publiek erbij te doen. Dat heb ik nog nooit in Nederland zo meegemaakt. Ik weet niet of ik ooit harder kan, maar hoop het ooit wel.’
Harder zou ze de volgende maand niet meer lopen, maar dat was ook niet de hoofdreden om naar Istanboel af te reizen. Ze had namelijk twee Europese indoortitels te verdedigen: die over 400 meter en 4x 400 meter. Dat lukte. Met een zilveren Lieke Klaver opnieuw in de slipstream loopt Bol naar het goud, de dag voor de volgende kans met de estafettevrouwen. Ook nu weet ze de race naar huis te lopen, sterker nog: ze hoeft geen achterstand meer goed te maken. Bol breidt haar voorsprong uit en zet voor Klaver, Eveline Saalberg, Cathelijn Peeters en haarzelf 3:25.66 op de klokken, een kampioenschapsrecord, maar ook weer een Nederlands record. Redenen genoeg om het boekje indoorseizoen 2023 tevreden dicht te slaan en wat rust te pakken richting het echte werk.
Na een drieweekse trainingsstage, opnieuw in Zuid-Afrika, verschijnt Femke Bol in mei tijdens haar eerste wedstrijd in de buitenlucht. In het Belgische Oordegem, voor veel atleten al een buitenkans op een snelle tijd en ook limieten zijn mogelijk. Het 14-passenritme, met hierin 15 passen tussen de horden, blijkt er goed ingesleten te zijn tot horde zeven. Bol finisht tijdens deze internationale wedstrijd in 53.12, haar snelste seizoenopener ooit op de 400 meter horden. Daarna de Diamond League van Florence, waar ze haar ongeslagen status in dit circuit doortrekt met een wedstrijdrecord.
Dan volgt de FBK Games, een thuiswedstrijd, waar ze meer dan anders de druk van haar status voelt. Met de tijden die ze al op de klokken wist te brengen, een bijna tribunevakgroot spandoek en vele jonge handtekeningenjagers in Hengelo. Met een zonnetje in de lucht valt haar 50.11 op de 400 meter wat tegen, ook bij haar zelf. Tijd om terug naar de tekentafel te gaan is er weinig, maar lijkt ook niet nodig: de Bislett Games in Oslo staan voor de deur. Het is half juni, volgende wedstrijdrecord en 52.30 op zak, en de EK voor landenteams staat op de planning. In het Poolse Chorzów wacht nu weer een 400 meter, waarop ze de volle 16 punten pakt, maar Nederland niet aan promotie kan helpen. Nog één wedstrijd voor een paar weken trainingstijd: Lausanne. Ook tijdens haar derde Diamond League van het jaar weet ze een wedstrijdrecord binnen te slepen.
Het is zondag 23 juli, Londen Diamond League. Coach Laurent Meuwly heeft laten weten dat de tijd nu wel rijp is voor een tijd onder de 52 seconden. In het kolossale Olympisch stadion van de Britse hoofdstad weet Bol zich af te schermen van de druk. Wat volgt is opnieuw een afstandsuitbreiding op de home straight, de laatste 100 meter richting de finish. Ze blijft gaan en dipt naar 51.45 seconden, ruim een halve seconde onder haar eigen Europees record. ‘Een paar hordenpassages vond ik niet goed gaan’, blijft Bol bij de NOS kritisch. ‘Ik hoopte al heel lang op een 51’er en voelde dat ik het kon, dus ik ben superblij.’ De week daaropvolgend staan de NK atletiek nog gepland, haar laatste test voor de WK in Boedapest, waar ze de Amerikaanse titelverdedigster Sydney McLaughlin niet zal treffen. In Breda krijgt ze om de titel op de 200 meter – ze loopt al enkele jaren geen NK 400 meter (horden) – vooral tegenstand van Tasa Jiya. De sprintspecialiste laat deze zondagmiddag meer kracht zien en blijft haar opponent een kleine drie tienden voor. Voor Bol blijft er wel zilver over, en een persoonlijk record: 22.88.
Bekijk hier een terugblik van World Athletics op Bols WK in Boedapest
In augustus hét toernooi waar 2023 voor Bol om draait: de wereldkampioenschappen atletiek in Boedapest. Om de druk van titelfavoriet kan ze na de afmelding van McLaughlin niet meer heen. Dag één in Hongarije staat in het teken van de gemengde estafette over 4x 400 meter: twee mannen en twee vrouwen en natuurlijk zit Bol in de selectie. Ze krijgt als eerste het stokje en vecht dan als laatste loper tegen Amerika om haar eerste wereldtitel én een wereldrecord. Maar dan treft haar in de laatste 50 meter hetzelfde lot als Sifan Hassan die avond: ze valt. ‘Ik wilde gaan, maar m’n benen wilden niet meer gaan’, verklaarde ze die avond bij de NOS. ‘Ik snap er niks van.’ Ze verontschuldigt zich tegenover haar team, maar de knop moet om.
Twee dagen later wacht haar de voorronde van de 400 meter horden, haar hoofdonderdeel, die ze wel met gemak doorkomt, net als de halve finale. Donderdagavond 24 augustus: tijd voor de finale. Het lijkt bijna niet meer mis te kunnen gaan, mits de pijn van haar val op de gemengde estafette meevalt. In de finale raakt ze halverwege even uit balans, maar wederom kan ze zich herpakken. De omschakeling van 14-pas naar 15-pas verloopt soepel en met twee hordes te gaan is het verschil gemaakt. Uiteindelijk bedraagt het verschil met Shamier Little 1.1 seconde, staat er wederom een scherpe tijd (51.70 seconden) en belangrijker: haar allereerste wereldtitel is binnen. Na Rens Blom, Dafne Schippers en Sifan Hassan is ze de vierde Nederlandse wereldkampioen in de atletiek.
Weer twee dagen later lijkt ze weinig spierpijn overgehouden te hebben, want in de voorronde van de 4x 400 meter vrouwen loopt ze Nederland wederom in soepele tred naar de finale. Daarin, zondagavond 27 augustus, treedt ze opnieuw aan als laatste atlete. Zo graag wil ze voor mede-loopsters Eveline Saalberg, Lieke Klaver, Cathelijn Peeters en de rest van haar 400-meterteam op Papendal nog een medaille pakken, op de laatste afstand van deze WK atletiek. Bol neemt het stokje over van Peeters, blijft controlerend op de derde positie lopen, sluipt in de laatste 50 meter voorbij de Britse en rolt met nog 10 meter te gaan ook Jamaica op: goud. Haar tweede goud, de allereerste wereldtitel voor een estafetteploeg in de atletiek en ook weer een Nederlands record: 3:20.72. ‘Ik dacht: dit keer blijf ik lopen’, aldus Bol na afloop bij de NOS. ‘We stonden er zo goed voor. Dat we dan kunnen eindigen als wereldkampioen: wauw.’
Dan is het seizoen nog niet voorbij, want in het Diamond League-circuit, waar ze sinds augustus 2020 ongeslagen is op de 400 meter horden, kan ze haar derde achtereenvolgende eindoverwinning pakken. Maar eerst nog een 400 meter horden in het gemoedelijke Bellinzona. Opnieuw tegen Shamier Little en opnieuw haalt ze de winst ogenschijnlijk simpel binnen. Dan de Memorial van Damme in Brussel, haar voorlaatste wedstrijd van het eigenlijk al geslaagde 2023. In het land van haar vriend, met thuiswedstrijdgevoel, sleept ze er nog een wedstrijdrecord en haar derde tijd van het seizoen uit. Zondag 17 september, finale van de Diamond League in het Amerikaanse Eugene, in het stadion waar ze vorig jaar WK-zilver pakte. Tot en met de voorlaatste horde krijgt Bol verrassend veel tegenstand van de Amerikaanse Little. Maar dan laat ze opnieuw zien niet met haar krachten te hebben gesmeten: nog één keer winst en 51.98. Een extraatje na haar wereldrecord indoor, Europees record outdoor en twee wereldtitels, maar 30.000 dollar en haar derde Diamond Throphy is een feit. Haar negentiende achtereenvolgende overwinning in het prestigieuze circuit op de 400 meter horden.
Het NOC*NSF Sportgala 2023 is vanaf 21:18 uur live te volgen op NOS.nl en op NPO 1.
Femke Bol maakt kans op de titel Sportvrouw van het Jaar. Daarnaast kan ze met de 4x 400 meter estafetteploeg worden uitgeroepen tot team van het jaar. Ook coach Laurent Meuwly is genomineerd en para-atleet Jöel de Jong.
Eind september en in oktober mag ze dan echt uit haar bol. Een vakantie in Mexico wacht en ook wordt ze gehuldigd bij thuisvereniging Altis in Amersfoort. Daarnaast mag ze wederom de titel Europees atlete van het jaar in ontvangst nemen en in november wordt ze gekroond tot Nederlands atlete van het jaar. Dat is ook de maand dat ze weer de Zuid-Afrikaanse zon in mag, opnieuw het op hoogte gelegen Potchefstroom, om alvast de basis te leggen voor wellicht een indoorseizoen 2024. Momenteel is Femke Bol twee weken in Nederland, om nieuwe waardes op te laten meten voor haar trainingen. Op de valreep voegde ze nog een persoonlijk record aan haar erelijst van 2023 toe: bij de VO2-maxtest op thuisbasis Papendal. Na kerst vertrekt ze opnieuw naar Zuid-Afrika, om haar basis verder te verstevigen. Om er uiteindelijk een misschien wel nog mooier 2024 van te maken. Met twee wereldtitels op zak is het doel duidelijk. Wederom een pittige kluif, maar met een Olympisch jaar voor de boeg is wederom niets onmogelijk.
Foto’s: Erik van Leeuwen
- Churandy Martina: ‘Als alles klopt, kan ik op de EK en Spelen ook de 100 meter lopen’
- Twee keer per dag hardlopen, heeft dat wel zin?
- Vijf belangrijke functies van omega 3-vetzuren voor hardlopers
- Nienke Brinkman valt uit in Hamburg Marathon: geen Olympische Spelen
- Rising Star: Jolie Baerveldt