Op vrijdag berichtten wij over de schorsing van ultraloopster Hinke Schokker (36). Zij heeft van de Atletiekunie een voorlopige schorsing opgelegd gekregen vanwege een dopingovertreding; het gebruik van een stof die verboden is door het Wereld Anti-Doping Agentschap (WADA). De positieve test vond plaats bij een dopingcontrole na het NK 100 kilometer op 14 september j.l. Zelf gaf Schokker aan dat het ging om een onschuldig medicijn, en dat ze als recreant niet op de hoogte was van alle regels omtrent dopinggebruik. De zaak levert veel vragen op en verschillende media vermelden onjuiste informatie. Hieronder proberen we, in samenspraak met Hinke Schokker zelf, de meest gestelde vragen zo goed mogelijk te beantwoorden.
UPDATE: Hinke Schokker vecht dopingschorsing toch aan.
Waarom is de schorsing zo lang?
Hinke Schokker laat aan Hardloopnetwerk weten dat ze te horen heeft gekregen van de Dopingautoriteit dat ze waarschijnlijk vier jaar wordt geschorst. Als ze onmiddellijk na schriftelijke kennisgeving over de dopingzaak door de Dopingautoriteit had bekend dat ze de dopingovertreding had begaan, was ze misschien in aanmerking gekomen voor een sanctiereductie van vier naar twee jaar (overeenkomstig artikel 48 van het dopingreglement). Schokker was echter overtuigd van haar onschuld, en ging hier niet in mee.
Dopingschorsingen uit het recente verleden waren standaard twee jaar. Dit is de straf die polsstokhoogspringer Rutger Koppelaar (gebruik verboden middel in wedstrijdverband, schorsing in 2014-2016), hardloopster Adriënne Herzog (overschrijding van de toegestane verhouding tussen testosteron en epitestosteron tijdens controle in de VS, 2014-2016), hardloper Simon Vroemen (betrapt op het gebruik van het verboden middel metandiënon, 2008-2010) en hardloper Khalid Choukoud (gebruik spierversterkend middel Stanozolol, 2007-2009) kregen.
Schokker heeft echter behoorlijk pech. Sinds 1 januari 2015 worden er strengere straffen gehanteerd, waar Schokker de dupe van is. In plaats van twee jaar (met mogelijkheid tot halvering als de sporter kon aantonen dat er geen sprake was van bewust dopinggebruik) is de standaard straf bij een eerste dopingschorsing nu vier jaar, afhankelijk van de mate van schuld en van de stof die gevonden is (zie artikel 3 en artikel 37). Als niet aangetoond kan worden dat er sprake is van opzet (artikel 38) of als de sporter onmiddellijk schuld bekent (artikel 48), kan dit teruggebracht worden tot twee jaar.
Sprinter Brian Mariano kreeg bijvoorbeeld in 2016 al een dopingschorsing van vier jaar (middel onbekend). Het verschil met Hinke Schokker is dat al deze sporters topatleten waren die hun sport al jarenlang op (inter)nationaal niveau beoefenden en dus volledig op de hoogte van de dopingregels zouden moeten zijn geweest. Een schorsing van vier en zelfs van twee jaar lijkt in het geval van Hinke Schokker wel erg hoog, omdat het er sterk op lijkt dat Hinke Schokker zonder opzet en uit onwetendheid heeft gehandeld.
Is de schorsing al definitief?
Nee. De Atletiekunie wijst in dit soort zaken altijd door naar het Instituut voor de Sportrechtspraak (ISR). Na de positieve A-staal werd Schokker door de Atletiekunie voorlopig geschorst. Nadat de Atletiekunie door de Dopingautoriteit per brief op 11 november 2019 werd geïnformeerd dat de analyse van de B-staal de positieve uitslag van de A-staal bevestigde, heeft de Atletiekunie aangifte gedaan bij het Instituut Sport Rechtspraak. De opgelegde voorlopige schorsing zal van kracht blijven tot de definitieve uitspraak van het tuchtcollege (artikel 26). De tuchtzaak moet nog voorkomen.
Wat houdt zo’n dopingschorsing precies in?
Gedurende de voorlopige schorsing is de atlete uit Eastermar uitgesloten van alle wedstrijden aangesloten bij de Atletiekunie. Ze mag ook niet sporten in clubverband of deelnemen aan andere activiteiten van de club (artikel 26). “Ik mag nu al niet meer meedoen met dingen van de Atletiekunie,” vertelt Schokker aan Hardloopnetwerk. “Ook niet als vrijwilliger. Ik mag – tot de hoorzitting is geweest – nog wel mee doen met mijn paardrijlessen. Tot die tijd zal ik dat dan ook nog gewoon blijven doen.” Omdat de sancties na de (eventuele) definitieve schorsing door alle andere sportbonden worden overgenomen, mag Schokker vanaf dan ook niet meer naar haar paardrijlessen- of wedstrijden in verenigingsverband.
Ook moest Schokker haar NK-goud van het NK 100km inleveren (de wedstrijd waar ze positief is getest), geldt haar Nederlands record bij die wedstrijd niet, en is ze uit de desbetreffende uitslagen gehaald.
Waarop is Schokker positief getest?
Schokker bevestigt tegenover Hardloopnetwerk dat ze positief is getest op het gebruik van een ADHD-gerelateerd medicijn. Ze laat weten dit medicijn al jaren te gebruiken, lang voordat ze begon met sporten.
Is er niets meer aan te doen?
Volgens artikel 10 in de dispensatiebijlage van het dopingreglement kan een sporter van Schokker’s niveau (”geen International Level Athlete en geen National Level Athlete”) een retroactieve dispensatie aanvragen. ADHD is een van de vaakst voorkomende gevallen bij verzoeken in die richting. Zo’n medische ontheffing kan dus ook nog aangevraagd worden nadat de sporter al positief is bevonden bij een dopingcontrole. Echter, Schokker laat ons desgevraagd weten dat dit voor haar vanwege tijdsgebrek helaas geen optie is. “Ik ben hier heel hard mee bezig geweest, maar tegen de tijd dat ik een dispensatie heb aangevraagd, is de hoorzitting al geweest. In dit geval is het een nogal lang proces om een dispensatie te krijgen. Ik heb dit op alle mogelijke manieren proberen te versnellen, maar het is duidelijk dat dit niet gaat werken. Ik begreep van de Atletiekunie dat je dit moet regelen voor de hoorzitting is aangevraagd. Als ik de dispensatie krijg als de hoorzitting al is geweest, heeft het voor zover ik het begreep, geen waarde meer voor de zaak. Maar ik ben geen jurist – ik ga af op wat de Atletiekunie en mijn toenmalige advocaat mij hebben verteld.”
In hoeverre kan Schokker verantwoordelijk worden gehouden?
Dat is de allerlastigste vraag. Hardlopers met een wedstrijdlicentie zijn – of ze dat nou beseffen of niet – akkoord gegaan met de wedstrijdregels van de Atletiekunie (inclusief de dopingregels), en zijn zelf verantwoordelijk dat er geen verboden stoffen in hun lichaam aanwezig zijn (artikel 3).
Ze krijgen echter geen specifieke voorlichting over doping. Topatleten krijgen bij deelname aan een internationaal toernooi wel voorlichting over de dopingregels en moeten de module ‘Brons’ binnen het E-learningprogramma van de Dopingautoriteit succesvol afronden. Deze module moet ook gevolgd worden bij inschrijving voor het NK Indoor en Outdoor Senioren en Junioren, maar niet voor het NK 100 kilometer.
En hoe gaat het nu met Hinke Schokker?
Schokker is nog steeds enorm geschrokken van en teleurgesteld over alles wat er is gebeurd en nog gaat gebeuren, maar wil wel graag haar dankbaarheid uitspreken over alle positieve reacties die ze heeft gekregen. “Ik krijg vanuit alle hoeken ongelofelijk veel steun en wil toch iedereen even bedanken. Iedereen is ontzettend behulpzaam, en veel mensen denken dat ik ook echt nog vrijgesproken kan worden, of een veel kortere straf kan krijgen. Dit is niet zoals ik het zie, of zoals het door mijn advocaat en door de Dopingautoriteit werd voorgesteld. Ik waardeer de hulp maar zelfs al staat heel Nederland achter me, de straf van minimaal twee jaar, maar waarschijnlijk vier jaar, wordt toch wel uitgesproken.”
Heb jij naar aanleiding van dit bericht vragen over medische ontheffingen, welke stoffen wel en niet vallen onder dopinggebruik, hoe een dopingcontrole verloopt, etc.? Je kunt voor veel antwoorden terecht op de website van de Dopingautoriteit.
Geraadpleegde bronnen naast het Nationaal Dopingreglement:
- https://www.dopingautoriteit.nl/
- https://www.isr.nl/
- https://www.atletiekunie.nl/nieuws/positieve-dopingtest-voor-nederlands-kampioene-op-100km
Foto: Bjorn Parée