In de Washington Post vonden we een nieuwe studie die de Nike Vaporfly ‘superschoen’ vergeleek met een traditionele hardloopschoen. Dit om erachter te komen of een schoen met een carbonplaat voor hardlopers van alle niveaus echt helpt om sneller te gaan. Hieronder een samenvatting van het onderzoek en wat leuke inzichten waarbij het eventuele ‘voordeel’ met name afhangt van je snelheid en loopstijl.
Bron: Artikel Washington Post
Zogenaamde “superschoenen”, schoenen met een lichte en energieke foam in combinatie met een carbonplaat, zijn er inmiddels in vele soorten van alle toonaangevend merken. Allen beweren ze dat je er sneller mee gaat lopen, voordeel tot vier procent. Veel wereldrecords zijn inmiddels op schoenen met een carbonplaat gelopen en ook zie je de schoenen bij heel veel recreatieve lopers aan de voeten tijdens een wedstrijd.
Een van de bekendste schoenen met een carbonplaat op de markt, de Nike Vaporfly-lijn, kan voor 250 euro worden gekocht. Nu heeft een team van bewegingswetenschappers een onderzoek geschreven dat tot doel had de vraag te beantwoorden: moeten recreatieve hardlopers zich druk maken over deze schoenen?
‘Het meeste onderzoek dat was gedaan, had betrekking op mensen met een tempo’s onder de drie uur op de marathon. Dat is echter een heel klein deel van de totale groep hardlopers’, zegt Dustin Joubert, de hoofdauteur van het onderzoek.
Snel en langzaam lopen
Superschoenen zijn over het algemeen erg licht en zeer veerkrachtig door het foam in de tussenzool in combinatie met een gebogen, stijve carbonplaat. ‘Een schoen met alleen het schuim is niet helemaal super, en een schoen met alleen de carbonplaar ook niet’, zegt Geoff Burns, een co-auteur van de studie. ‘Samen zijn ze magisch.’
Of althans, zo leek het. Uit een door Nike gefinancierde studie die in 2017 werd gepubliceerd, bleek dat van de 18 geteste hardlopers de schoenen de loopeconomie – de hoeveelheid zuurstof die nodig is om een bepaalde afstand af te leggen – gemiddeld met 4 procent verbeterden. In die studie werd gekeken naar loopsnelheden variërend van 14 tot 18 kilometer per uur kunnen volhouden.
Tekst gaat door onder beeld.
Hier worden 18 paar hardloopshoenen met een carbonplaat vergeleken.
Review: Puma Deviate Elite 2
Review: Saucony Endorphin Elite
Review: Brooks Hyperion Elite 2
—
Een onafhankelijk onderzoek dat in 2022 door Joubert werd gepubliceerd, vergeleek verschillende merken superschoenen en ontdekte dat de Nike Vaporfly de hardloopefficiëntie met ongeveer 2,7 procent verbeterde bij snelheden van 16 kilometer per uur in vergelijking met een controleschoen.
Maar Joubert, een universitair docent in de kinesiologie aan de St. Edward’s University in Austin, veronderstelde, op basis van testen op hemzelf, dat de superschoenen bij lagere snelheden niet zo gunstig zouden zijn.
Voor de nieuwe studie testten de onderzoekers 16 hardlopers – acht vrouwen en acht mannen – in veel langzamere tempo’s dan in de vorige studies. Deze hardlopers liepen tussen de 10 en 12 kilometer per uur (dit is grofweg een marathontijd van tussen de 3 uur 30 en 4 uur).
Net als in de eerdere studies lag de focus op loopefficiency. Burns, een fysioloog bij het Olympisch en Paralympisch Comité van de VS en adjunct-assistent-professor bewegingswetenschappen aan de Universiteit van Michigan, beschrijft running eficiency als ‘zeer vergelijkbaar met uw brandstofverbruik in uw auto’.
De hardlopers deden een training van vier herhalingen van 5 minuten op een loopband, met een snelheid van 10 km per uur, gevolgd door een vergelijkbare reeks herhalingen met een snelheid van 12 km per uur. Tussen elke proef van 5 minuten zat een pauze van 5 minuten.
Hier vind je de marathon en halve marathon kalender
De proefpersonen droegen ofwel de Nike ZoomX Vaporfly Next% 2 van 250 euro, die superschoenen vertegenwoordigde, of de ASICS Hyper Speed van 90 euro, die diende als de controleschoen die een meer traditionele schoen vertegenwoordigde. Elke hardloper liep twee keer in elke schoen en voltooide meerdere herhalingen in beide tempo’s.
De onderzoekers ontdekten dat de proefpersonen hun hardloop efficiency met slechts een fractie verbeterden, wat suggereert dat de schoenen meer voor je doen, hoe sneller je loopt. In het onderzoek verbeterden hardlopers met een tempo van10 kilometer per uur hun loopeconomie gemiddeld met 0,9 procent, terwijl ze met 1,6 procent verbeterden met een tempo van 12 kilometer per uur.Joubert wees er ook op dat vijf van de proefpersonen het slechter deden met het dragen van de superschoenen. Hun loop efficiency was slechter in de Vaporfly terwijl ze met een snelheid van 10 kilometer per uur liepen.
Burns speculeerde dat gemiddelde hardlopers de voordelen van het schuim bij lagere snelheden misschien niet maximaliseren. ‘Hoe sneller en sneller je loopt, hoe meer kracht er door de schoen gaat’, zei Burns. ‘Bij lagere snelheden comprimeer je het niet langer volledig en gebruik je niet echt het volledige potentieel van de schoen.
Hij merkte ook op dat de gebogen carbonplaat die in het schuim van de schoen is ingebed, mogelijk niet dezelfde voordelen biedt bij lagere snelheden. ‘Er kan ook een snelheidsafhankelijkheid zijn van die plaat’, zei Burns. En het is mogelijk dat de stijve plaat een negatieve invloed kan hebben op een langzamere hardloper, speculeerde hij: ‘Je moet een bepaalde snelheidsdrempel hebben.’ Burns voegde eraan toe dat een beperking van het onderzoek is dat de hardlopers allemaal ongeveer even groot waren. Het is mogelijk dat hardlopers met verschillende gewichten een verschillend resultaat kunnen produceren.
Een potentiële mentale boost van superschoenen
De Nederlander Wouter Hoogkamer, die het door Nike gefinancierde onderzoek uit 2017 uitvoerde, noemde het nieuwe onderzoek ‘zeer goed uitgevoerd’, maar zei dat hij de resultaten ‘enigszins verrassend; vond. De ASICS-controleschoen had een verschil kunnen maken, zei hij. ‘Ik denk dat bij deze lagere snelheden de controleschoen prima zou kunnen zijn’, zegt Hoogkamer, een universitair docent in kinesiologie aan de Universiteit van Massachusetts, die niet betrokken was bij de recente studie. ‘Het is dus niet noodzakelijk dat de Vaporfly-schoenen niet zo goed zijn; het is meer dat de controleschoen misschien genoeg schoen is om goed te werken als je niet zo snel rent.’
Lisa Levin, een gecertificeerde hardloopcoach van de Road Runners Club of America, zei dat ze haar klanten vertelt dat ze schoenen moeten kopen bij een speciaalzaak voor hardloopschoenen en dat het belangrijkste is dat de schoenen passen bij de biomechanica van een hardloper. Comfort is ook belangrijk. ‘Want als je geblesseerd raakt of als de schoen je pijn doet of geen goede schoen voor je is, ga je er zeker niet sneller van lopen’, zei ze. Levin voegde eraan toe dat hardlopers soms een mentale boost kunnen krijgen als ze in een superschoen lopen. ‘Ik zou niet graag zeggen: ‘Dit is alleen een schoen voor snelle mensen’, dat is overdreven zei ze. ‘Maar nogmaals, onze zorg als coaches is: trek niet zomaar een schoen aan waarvan je niet weet of het gaat werken voor je biomechanica.’
Joubert zei dat de bevindingen bijdragen aan ons begrip van de rol van schoenen bij hardloopprestaties, en niet noodzakelijkerwijs langzamere hardlopers zouden moeten ontmoedigen om ze te proberen. Voor sommige hardlopers kan de potentiële verbetering van ongeveer 1 tot 1,5 procent in loopeconomie ook de moeite waard zijn.
‘De effecten zijn nog steeds betekenisvol,’ zei hij. ‘Ik denk dat je zou verwachten dat ze niet zo’n groot voordeel zullen opleveren als sommige mensen die met hogere snelheden lopen, maar als je het geld hebt en op zoek bent naar een wedstrijdschoen, en de schoenen zitten prettig, dan denk ik dat je er enig voordeel uit kunt halen.’
Onze conclusie
Hardloopschoenen met een carbonplaat kunnen voordeel opleveren. Vaak zelfs. Simpel gezegd, hoe harder je loopt, hoe meer voordeel. Maar niet voor iedereen levert het voordeel op, dit is afhankelijk van je snelheid en van je loopstijl. Zo is het voor een haklander een stuk minder voordelig dan voor een actieve voorvoetlander. Sterker nog, voor een haklander met een snelheid van 12 per uur of langzamer adviseren we om geen ‘superschoenen’ aan te schaffen. De kans op blessures is (te) groot. Een stabielere traditionelere schoen is dan een verstandige keuze. Maar, belangrijker nog, probeer de schoenen altijd eerst uit. Zitten de schoenen lekker, dan lopen ze waarschijnlijk ook goed. En onderschat het mentale aspect niet. Op het moment dat je je speciale supersnelle wedstrijdschoenen aantrekt, speciaal voor jouw belangrijke wedstrijd, dan gaat dat persoonlijk record eraan!
Hoofdfoto: Erik van Leeuwen
- City Trip Londen
- Een dag in Falésia met Laura de Witte
- ‘Wereldreiziger’ Eugene Omalla hoopt in Nederland verder te timmeren aan atletiekcarrière
- Karsten Warholm: ‘Het hoort ook bij topsport om geregeld risico’s te nemen’
- Jonatan Venema: Dé ontdekking van Rotterdam 2024