Polsmeting vs borstband: wat is écht nauwkeuriger?

De meeste hardlopers trainen tegenwoordig met een sporthorloge. Handig, want je ziet in één oogopslag je tempo, afstand en hartslag. Maar hoe betrouwbaar is die hartslagmeting eigenlijk, zeker wanneer hij via je pols wordt gemeten? En hoe verhoudt dat zich tot de klassieke borstband? We doken in wetenschappelijk onderzoek en zetten de feiten voor je op een rijtje. Oja, we voegen er ook nog een derde optie aan toe!

Twee manieren van meten

De twee meest gangbare manieren om je hartslag te meten tijdens het hardlopen zijn de pols en de borstbandmeting.

Polsmeting (optisch)
Je sporthorloge gebruikt kleine LED-lichtjes om veranderingen in de doorbloeding net onder je huid te registreren (PPG: photoplethysmografie). Verschillende merken maken gebruik van deze technologie (Polar, Gamrin, Coros). Die optische signalen worden door een algoritme vertaald naar je hartslag. Het is comfortabel en snel, maar gevoelig voor storingen door beweging, kou of een losse pasvorm.

Borstband (elektrisch)
Een borstband meet de elektrische activiteit van je hart, vergelijkbaar met een ECG in het ziekenhuis. Hierdoor krijg je een zeer direct en stabiel signaal, zelfs bij intensieve inspanningen.

Lees ook: De voor- en nadelen van het trainen op hartslag

Wat zegt het onderzoek?

Uit meerdere studies blijkt dat optische polsmeting vaak voldoende nauwkeurig is bij rustige, gelijkmatige inspanning. Denk aan een lange duurloop in zone 2. Maar zodra de intensiteit snel wisselt, zoals bij intervaltraining of heuvels, wordt het beeld minder betrouwbaar.

In een publicatie in JAMA Cardiology lezen we dat polsmeting gemiddeld goede waarden gaf in steady-state, maar aanmerkelijke vertraging en grotere fouten liet zien bij hoge intensiteit en veel armbeweging. Deze afwijkingen konden zelfs oplopen tot +- 30-40 bpm. Uit onderzoek van Stanford blijkt dat de meeste polsapparaten binnen ±5% van de referentiewaarde zaten tijdens gecontroleerde omstandigheden, maar dat de afwijking toenam tot 6-9% bij plotselinge versnellingen. Tot slot zijn we meerdere sportwetenschappelijke analyses dit bevestigen dat borstbanden de gouden standaard blijven voor nauwkeurigheid, vooral bij intervaltrainingen of als je hartslagzones scherp wilt afbakenen.

Lees ook: Hoe werkt GPS (en waarom loopt niet iedereen dezelfde afstand)?

Waar gaat het mis bij polsmeting?

Goed, de polsmeting in je sporthorloge is dus handig, met name bij doorlopende metingen (overdag, maar ook om je hartslag tijdens je nachtrust te monitoren). Geen losse borstband die je moet om doen. Nadeel hiervan is dat dit bij sommige schuurplekken veroorzaakt. Voor nauwkeurige metingen tijdens je trainingen, vooral interval trainingen, is de polsmeting iets minder nauwkeurig om vier redenen;

Vertraging – bij snelle versnellingen duurt het even voordat de sensor de hogere hartslag registreert.
Verstoring door beweging – armzwaaien of stoten (bij trailrunning of sprinten) verstoren het lichtsignaal.
Omgevingsfactoren – kou en verminderde doorbloeding, of veel zweet, kunnen de meting beïnvloeden.
Plaatsing – een los bandje of verkeerde positie kan tot merkbare afwijkingen leiden.

Om de polsmeting toch zo nauwkeurig mogelijk te laten zijn moet je je horloge strak en iets boven het polsbot dragen. Polsmeting is prima te gebruiken tijdens duurlopen of rustige training. Tijdens interval, heuveltraining of tempo’s op de baan is een borstband betrouwbaarder en registreert pieken sneller. Ook tijdens wedstrijden is een borstband aan te raden.

Lees ook: Wat is de beste race-indeling? Zo loop je jouw ideale wedstrijd

Optie 3: een armband

Een armband? Er is ook nog een derde manier om je hartslag te meten. Bijvoorbeeld met de Polar Verity Sense. Die zit qua nauwkeurigheid tussen de borstband en polsmeting in. Daarnaast wellicht een goede optie voor je als je borstband irriteert of schuurplekken veroorzaakt op je borstbeen. De armband (je doet deze om je bovenarm, zie hoofdfoto) van zacht textiel zit comfortabel om je arm. Ja De sensor gebruikt optische hartslagmeting: groene en rode LED’s schijnen licht in je huid en meten de veranderingen in de doorbloeding. Zo wordt je hartslag berekend.

Je draagt ‘m meestal om je bovenarm of onderarm. Hij verzendt je hartslag via Bluetooth en ANT+ naar je sporthorloge. Je kunt de band gemakkelijk omdoen en afdoen, waar en wanneer je maar wilt. De armband kan in de machine worden gewassen en wordt geleverd met een houder voor de sensor.

Conclusie

Voor de meeste recreatieve hardlopers is polsmeting een fijne, gebruiksvriendelijke en makkelijke optie die in veel situaties voldoende nauwkeurig is. Wil je echter elk piekje en dalletje exact vastleggen of train je op hartslagzones met smalle marges, dan blijft de borstband de beste keuze. Uiteindelijk draait het om consistentie: gebruik steeds dezelfde meetmethode, zodat je jouw data goed kunt vergelijken en je training gericht kunt bijsturen.

Bronnen

Shcherbina, A. et al. (2017). Accuracy in Wrist-Worn, Sensor-Based Measurements of Heart Rate and Energy Expenditure in a Diverse Cohort. Journal of Personalized Medicine, 7(2), 3. [Stanford University onderzoek naar polsmeting vs. referentie-ECG; ±5% foutmarge bij steady-state, grotere afwijking bij intensiteitssprongen]
Gillinov, S. et al. (2017). Variable Accuracy of Wearable Heart Rate Monitors during Aerobic Exercise. JAMA Cardiology, 2(1), 104–106. [Vergelijking meerdere polsapparaten met borstbandreferentie; vertraging en afwijking bij hogere intensiteit]
Wallen, M. P. et al. (2016). Accuracy of Heart Rate Watches: Implications for Weight Management. PLOS ONE, 11(5), e0154420. [Polsmeting bij diverse activiteiten; nauwkeuriger bij lage intensiteit]
Boudreaux, B. D. et al. (2018). Validity of Wearable Activity Monitors during Cycling and Resistance Exercise. Medicine & Science in Sports & Exercise, 50(3), 624–633. [Vergelijking pols- en borstmeting bij fietsen en andere inspanningen]
Parak, J., & Korhonen, I. (2014). Accuracy of Firstbeat Bodyguard 2 Beat-to-Beat Heart Rate Monitor. Journal of Medical Engineering & Technology, 38(5), 265–272. [Borstbandvalidatie voor HRV en nauwkeurige hartslagmeting]
Bent, B. et al. (2020). Investigating sources of inaccuracy in wearable optical heart rate sensors. NPJ Digital Medicine, 3(1), 18. [Effect van huidtint, beweging en plaatsing op pols-PPG nauwkeurigheid]

Foto: Erik van Leeuwen

De Hardloopnetwerk nieuwsbrief lezen? Ontvang elke maandag de hoogtepunten van afgelopen week in je mailbox.